Rasmentalism - Za Młodzi Na Heroda

Zastanawialiście się kiedyś jakie to może być uczucie, gdy nagrywa się płytę, która za kilka lat staje się klasykiem? Na pewno coś o tym wiedzą takie legendy jak Eis, Jimson, Smarki, Dinale albo Molesta. Co prawda członków Rasmentalismu nie można (jeszcze?) stawiać na równi z nimi, ale na pewno za sprawą „Za Młodych na Heroda” wpisali się w annały polskiego rapu. Nieczęsto bowiem zdarza się krążek tak pieczołowicie dopracowany zarówno od strony brzmieniowej, jak i wokalnej.

Pod własną marką panowie zdążyli nagrać trzy nielegale, które odbiły się szerokim echem wśród słuchaczy. Nie były one albumami doskonałymi, miażdżącymi czaszkę, ani obracającymi podziemie w pył, jednak przykuwały do odsłuchu, wyróżniając się przede wszystkim szczególną atmosferą. Zasługiwali na rejs po głównym nurcie. I gdy już dostali na niego szansę nie postanowili być kolejnymi, których legal pozbawił jaj. W zamian za to pokazali pazur i udowodnili swoją wartość. Najlepiej jak się dało.

Rzadko mi się to zdarza, ale naprawdę utonąłem w „Za Młodych…”. Non stop zapętlam całą płytę, ciągle zachwycam się wersami Rasa i nie mogę oderwać się od wybitnych produkcji Menta. Odstawiłem kilka końcoworocznych premier na później i po prostu nie ma dnia, żebym nie przesłuchał całości chociaż raz. Produkt, który chłopaki oddają nam w ręce jest w pełni skończony: przemyślany, dojrzały, brak w nim większych błędów, urzeka już od pierwszego odsłuchu. I jeszcze tak profesjonalnie wydany. Powiedziałbym: Manifik, garson! Oczywiście pod warunkiem, że znałbym francuski.

W jakimś wywiadzie Jeżozwierz powiedział, że właśnie Ras jest dla niego desygnatem płynnej ewolucji artystycznej. Podpisuję się pod tym wszystkimi kończynami. MC, o którym mowa, na przestrzeni lat skrupulatnie poprawiał swój styl dążąc do całkowitej ekwilibrystyki. Eliminował błędy, rozwijał się w pisaniu tekstów, również kombinował z flow, w efekcie debiut pod skrzydłami większej wytwórni staje się nie tyle sprawdzeniem umiejętności, co udowodnieniem własnej ambicji. Raper okiełznał swój luzacki styl, którego przesadne używanie często powodowało rozlazłość kawałka, i teraz, przy zachowaniu wyróżniającego się, leniwego sposobu rymowania, czaruje słuchaczy idealnym opanowaniem rapowego rzemiosła. Na tym nie koniec, bo Ras pokazał również, że doskonale potrafi zarówno przyspieszyć swoją niepozorną nawijkę w „Perwoll Vanish” jak i zwolnić, ustępując miejsca emocjom w „Umarł Król, Niech Żyje”.

Nie tylko forma, ale również treść poszczególnych utworów została ubarwiona znacznie bardziej, niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej. Nie chodzi tylko o całkiem niezłe hashtagi, czy też follow-up’y. Właściwie większość rodzimej sceny mogłoby się uczyć od zamościanina między innymi jak wprawnie władać przenośnią, jak tworzyć trafne porównania (rap zestawiony z nordic walking niszczy), albo jak pisać wersy utrzymane w kontekście wygrywania życia. Sam refren „9 Żyć” jest w moim odczuciu lepszy od całej tegorocznej płyty W.E.N.Y, gdzie triumf, uwielbienie i manna z nieba stanowiły właściwie całą warstwę tekstową. Tutaj również ów motyw się przewija, ale został przedstawiony w zupełnie inny, dużo bardziej ambitny sposób.

Sprawa występów gościnnych prezentuje się dwojako. Z jednej strony mamy VNMa, który akceleruje niemal cały czas i daje kopa energii „STU” oraz Małpę powracającego do wysokiej formy. Z drugiej Eldo zwyczajnie nie pasuje, odpalił swoją szesnastkę i w pamięci nie zostaje po nim zupełnie nic, a Spinache… rujnuje doszczętnie klimat „Gdzie jest M?”, a co więcej radzi sobie na mikrofonie gorzej od… samego Menta, który przecież pierwszy raz w ogóle rapował. Featuringi (dobrze chociaż że jest ich mało) nie spełniają więc pożądanej roli, bez nich krążek naprawdę niewiele by stracił.

Bez wybornej pracy producenta, „Za Młodzi…” nie byłaby jednak nawet w połowie tak dobra, jak jest. Nie potrafię sobie wyobrazić żadnych remixów ani blendów poszczególnych kawałków. Teksty i bity tworzą świetną symbiozę, a między duetem doskonale czuć chemię. MC doskonale czuje rytmy, które podrzucił mu producent. Wszyscy zresztą Mentosa ozłacają, więc można odnieść wrażenie, iż stworzył on brzmienie wybitnie skomplikowane i całkowicie nieosiągalne dla reszty. To prawda, że wzniósł się na horrendalnie wysoki poziom, ale tak jak ma to miejsce w przypadku Rasa- on po prostu naturalnie wyewoluował. Z powszechnie stosowanych metod utworzył zaś dzieło sztuki.

Podkłady są żywe, tętnią energią i choć posiadają wspólny mianownik, to każdy wyróżnia się swoją indywidualnością. Już „Dobra Muzyka” powoduje opad szczęki, a im dalej w tracklistę, tym lepiej. Ważne są tutaj sample, dopracowane wręcz pedantycznie, bo podczas odsłuchu nie można znaleźć żadnego przypadkowego dźwięku i nawet najmniejszej ryski na nieskazitelnej całości. Można wymieniać pozytywy brzmienia bez końca, kilka z nich to z pewnością doskonałe użycie trąbki w „Butach z Betonu”, szybkie, miarowe klaśnięcia w „Perwoll Vanish”, lub cloudowe „Drogowskazy”. Album brzmi wyjątkowo spójnie, profesjonalnie i został jeszcze doprawiony nutką dużego talentu beatmakera.

Czy się zakochałem? Całkiem możliwe, bo ten album jest genialny. Po prostu.